Kasza to najogólniej przyjmując produkt otrzymywany z jadalnych ziaren zbóż, który w trakcie oczyszczania ziaren (przeważnie mechanicznego) częściowo lub całkowicie pozbawiony jest twardej, niestrawnej łuski. Kasze występować mogą w naturalnej lub rozdrobnionej formie (kasze grubo- i drobnoziarniste). Rodzaje kaszy różnią się między sobą nie tylko wyglądem, ale także smakiem i sposobem przygotowania oraz wykorzystywania. Najzdrowszymi z kasz są te z całego ziarna, ponieważ tuż pod jego okrywą znajdują się cenne składniki odżywcze: białko, witaminy, mikro- i makroelementy. Zawierają także więcej błonnika i mniej skrobi w stosunku do kasz drobnych
Nasz rodzimy rynek kasz jest dość zróżnicowany i nawet w małych osiedlowych sklepikach możemy natrafić na wiele jej odmian:
Kasza jęczmienna – najczęstsza bywalczyni polskich kuchni i składnik wielu polskich dań. Stosowana w gołąbkach, kaszance i krupniku. Wyrabiana z ziarna jęczmienia zwyczajnego, dzieli się na:
- pęczak – całe ziarno, pozbawione łuski,
- pęczak obtaczany – całe ziarno, bez łuski, obtaczane i polerowane,
- kasza jęczmienna wiejska – oczyszczone, niepolerowane, łamane ziarno
- kasza jęczmienna perłowa (nazywana także mazurską) – polerowane, występuje w trzech wersjach (ze względu na wielkość kawałków): perłowa drobna, średnia i gruba,
- kasza perłowa prażona – połamane ziarno bez łuski, uprażone w wysokiej temperaturze
Kasza jęczmienna zawiera dużo błonnika oraz skrobi, witaminy z grupy B, witaminy E, K, PP, kwas foliowy, oraz minerały takie jak: krzem, miedź, wapń, cynk czy mangan.
Gotowanie takiej kaszy nie należy do zbyt trudnych – po prostu gotujemy kaszę do momentu, aż wchłonie całą wodę. Możemy też zdjąć garnek z ognia przed całkowitym wchłonięciem wody, zawinąć w koc lub ręcznik (jeśli jesteśmy wystarczająco odważni, możemy schować tak owinięty garnek pod kołdrę) i czekamy aż kasza się „upraży” –tj. wchłonie całą wodę.
Kasza gryczana to wyłuskane ziarna gryki zwyczajnej. Możemy znaleźć ją pod następującymi postaciami:
- kaszę gryczaną prażoną/paloną (całą lub łamaną)
- kaszę gryczaną nieprażoną (całą, łamaną lub drobną znaną także jako kasza krakowska)
Kasza gryczana nie zawiera glutenu. Jest za to doskonałym źródłem pełnowartościowego i dobrze przyswajalnego białka oraz błonnika spożywczego. Nadaje się także do zmielenia – dzięki temu uzyskamy zdrową mąkę gryczaną.
Kasza manna – jedna z najdrobniejszych kasz dostępnych na rynku. Otrzymywana z ziaren pszenicy w wyniku odsiewania grubszych kaszek w trakcie przemiału ziaren pszenicy na mąkę.
Kasza manna to przede wszystkim źródło węglowodanów (w tym skrobi) oraz niewielkiej ilości błonnika, stąd tez uznawana za pokarm dość tuczący. Z drugiej strony, manna zawiera spore ilości witamin z grupy B, zwłaszcza witamin B1 i B6, jest dobrym źródłem żelaza a także bogactwa jodu.
Kasza jaglana to prawdopodobnie najstarszy składnik pokarmowy ludzkości, ponieważ jest to produkt pozyskiwany z ziarna prosa zwyczajnego, czyli najstarszej rośliny uprawnej. Nie zawiera glutenu i alergenów, jest lekkostrawna i odkwasza organizm. Zawiera witaminy z grupy B, dużą ilość białka i lecytyny, która usprawnia działanie mózgu.
Jako produkt, ze względu na swój delikatny smak, pasuje zarówno do dań wytrawnych jak i słodkich. W porównaniu do innych kasz – jaglana, ze względu na dużą zawartość tłuszczu, może szybko jełczeć, dlatego ważne jest, aby przy zakupie zwracać uwagę na datę jej produkcji i oczywiście terminu przydatności do spożycia.
Kasza bulgur otrzymywana jest z ziaren pszenicy durum, które przechodzą długi proces przygotowawczy, do którego zalicza się między innymi suszenie oraz zgniatanie. Wyróżnia się trzy rodzaje kaszy bulgur: drobnoziarnistą, średnioziarnistą i gruboziarnistą.
Ziarna kaszy bulgur są cennym źródłem wielu minerałów i witamin. Zawierają między innymi: potas, magnez (w 100 gramach kaszy znajduje się 32 mg magnezu), sód, błonnik (12g na 100g kaszy), witaminę B9 oraz witaminy z grupy B. Można znaleźć tu również: cynk, fosfor, wapń, żelazo, antyoksydanty, a także witaminę A, E i K.
Kuskus to kolejna z kasz pozyskiwanych z ziaren pszenicy durum. Jest dobrym źródłem roślinnego białka (zawiera go więcej niż inne gatunki kasz) oraz ważnych witamin i minerałów: jest bogatym źródłem żelaza, sodu, wapnia i fosforu a także selenu, który występuje w niewielu pokarmach. W jego składzie znajduje się niewiele tłuszczu (1g tłuszczu na 100g kaszy) i jest lekkostrawny. Zawiera pokaźne ilości kwasu foliowego. Z racji swojej wielkości, kuskus jest kaszą najłatwiejszą w przygotowaniu, bo w przeciwieństwie do reszty, nie wymaga gotowania. Wystarczy odpowiednią ilość ziarenek zalać wrzątkiem, odczekać kilka minut i jest już gotowy do spożycia.
Amarantus, czyli zboże często zaliczane w kategorię kasz. Amarantus to jadalny szarłat (często nazwy te są używane zamiennie), roślina o szerokim zastosowaniu (oprócz nasion, wykorzystywane są także liście). Amarantus jest źródłem białka, błonnika, antyoksydantów (na uwagę zasługują skwaleny), witamin z grupy B i składników mineralnych: fosforu, żelaza, cynku, magnezu, potasu i wapnia. Nie zawiera glutenu.
Amarantus ma bardzo łagodny smak, dzięki czemu jest uniwersalnym produktem w kuchni (może być zastosowany zarówno do deserów jak i dań obiadowych czy kolacyjnych). Gotuje się go tak samo jak kasze.
