Melisa lekarska (łac. Melissa officynalis) to bylina należąca do roślin wieloletnich, która osiąga kilkadziesiąt centymetrów wysokości. Rośnie w dziko w Afryce północnej, południowej Europie oraz Azji, a jej właściwości lecznicze znane są od czasów starożytnych (wzmianki o niej pojawiają się już w I wieku n.e.). Nazywana jest także cytrynowym zielem (ze względu na aromat liści, które wykorzystuje się na przykład do nalewek) lub rojownikiem i pszczelnikiem.
Melisa z wyglądu przypomina pokrzywę lub miętę: jej pokryta drobnymi włoskami łodyga osiąga do kilkudziesięciu centymetrów wysokości z której wyrastają karbowane lub ząbkowane, intensywnie zielone liście. Jej kwitnienie przypada na miesiące wiosenne i letnie a niewielkie kwiaty są w barwie jasnożółtej.
Pierwszy zbiór świeżo wyrośniętej melisy przeprowadzamy dopiero w sierpniu, w kolejnych latach czynność tą możemy wykonywać już dwa razy w roku – przed okresem kwitnienia, to jest na przełomie czerwca i lipca a następnie w sierpniu. Łodygi ścinamy tuż nad ziemią (około 10 centymetrów) i suszymy w ciemnym, ciepłym i przewiewnym pomieszczeniu. Ciekawostką jest to, że liście melisy możemy także zamrażać.
Właściwości melisy i jej wpływ na nasz organizm
Jak zostało wspomniane wyżej, melisa była znana już medycynie przed wiekami jako roślina mająca wiele prozdrowotnych właściwości.
Liście melisy zawierają olejek eteryczny, którego składniki działają rozkurczowo i rozluźniająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego (głównie jelit), obniżają próg wrażliwości układu nerwowego, działają również przeciwwirusowo.
Znajdujące się w melisie garbniki wykazują działanie antybakteryjne, fenolokwasy działają przeciwzapalne, flawonoidy natomiast odpowiadają za działanie antyoksydacyjne. Melisa zawiera także witaminę C oraz ma właściwości grzybobójcze i bakteriobójcze.
Jednym z głównych, znanych dla każdego działań melisy są jej właściwości uspokajające: roślina łagodzi stany nadmiernego pobudzenia i silnego zdenerwowania, rozdrażnienia, nerwice, może także działać pomocniczo przy problemach z zasypianiem.
Oprócz uspokojenia, melisa może także pomóc w uśmierzaniu bólu głowy (nawet w bólach migrenowych), poprawie koncentracji i poprawie pamięci. Osoby, które mają problemy z trawieniem powinny spożywać melisę, gdyż ta pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci. Roślina działa również moczopędnie oraz jest naszym sojusznikiem w walce z nadprogramowymi kilogramami (wiele z suplementów diety wspomagających odchudzanie ma w swoim składzie melisę właśnie), a jej regularne przyjmowanie może obniżyć poziom cholesterolu we krwi i zapobiec miażdżycy.
Przedawkowanie melisy, czy jest możliwe? Czyli przeciwwskazania do stosowania melisy oraz skutki uboczne
Melisy nie powinno łączyć się z lekarstwami – każdorazowo należy zasięgnąć opinii lekarskiej, jeśli przyjmujemy leki i chcemy włączyć melisę do naszej diety. Przedawkowanie melisy może prowadzić do zawrotów głowy, bólu brzucha oraz nudności i wymiotów. Osoby uczulone na tę roślinę powinny wystrzegać się jej, ponieważ może doprowadzić do obrzęków i zaburzeń oddychania a także wysypek i świądu skóry. Olejek z melisy stosowany bezpośrednio na skórę skłonną do podrażnień i alergii może takie podrażnienia powodować.
Melisę mogą stosować kobiety w ciąży po konsultacji z lekarzem. Wiele z artykułów na temat melisy podaje ją jako bardzo dobry środek na radzenie sobie z ciążowymi mdłościami.
