Kawa i jeszcze raz kawa! Dla niektórych niezbędnik, dla innych coś zbędnego. O wadach i zaletach tej czarnej substancji słów kilka

kawa zalety i wady picia

Kawa tak bardzo przeniknęła do naszego codziennego menu, że traktujemy ją jak nasz napój narodowy. W rzeczywistości przebyła długą drogę, zanim trafiła na nasze stoły. Zobacz, skąd pochodzi kawa, jakie są wady i zalety jej picia, oraz kto pierwszy odważył się spróbować naparu z owoców kawowca.

Krótki rys historyczny, czyli skąd się wziął zwyczaj picia kawy

Historia włączenia kawy do codziennego menu przeciętnego mieszkańca kuli ziemskiej nigdy tak naprawdę nie została spisana. Niemniej trzeba chyba wierzyć legendzie, która głosi, że po kawę po raz pierwszy sięgnęli Etiopczycy, a konkretnej etiopscy pasterze, tuż po tym, jak zaobserwowali, że ich kozy są wyraźnie pobudzone i silniejsze po zjedzeniu pewnego gatunku jagód.

Szybko się jednak okazało, że to, co smakuje kozie, niekoniecznie musi smakować człowiekowi. Owe jagody okazały się gorzkie i ogólnie niesmaczne. Wrzucono je więc do ogniska i prawdopodobnie tak powstał zwyczaj delektowania się aromatem kawy. Pasterze zrobili jeszcze jedną próbę – zalali wrzątkiem przysmak kóz i to był strzał w dziesiątkę.

Zwyczaj picia kawy początkowo rozpowszechnił się tylko w krajach arabskich, a i to nie stało się od razu. W niektórych miejscach picie kawy było zabronione! Dopiero w XIV wieku kawa zyskała miano napoju bezpiecznego i w pełni legalnego, zaczęła też pojawiać się w Europie. Na dobre rozgościła się w połowie XVII wieku, ale początkowo była dostępna jedynie arystokracji – wszak nie wypadało, by tak fenomenalnym, a przy okazji drogim napojem raczyło się pospólstwo. Dopiero gdy Portugalczycy, a później także Holendrzy i Francuzi zaczęli zakładać plantacje kawy w swoich koloniach, zwyczaj raczenia się małą czarną przestał być zarezerwowany jedynie nielicznym.

W Polsce kawa pojawiła się w XVII wieku i trzeba ją uznać za łup wojenny. Wzięci do niewoli pod Wiedniem Turkowie mieli ze sobą ogromne zapasy kawy. Co ciekawe, kawę promowano przede wszystkim wśród szlachty, a zwyczaj poobiedniego picia miał zastąpić raczenie się o tak wczesnej porze alkoholem.

Dziś trudno wyrokować, czy kawa faktycznie wyparła alkohol z arystokratycznych stołów, czy też zyskała popularność dzięki oryginalnemu smakowi i właściwościom pobudzającym. Dość powiedzieć, że przeciętny Polak nie wyobraża sobie życia bez kawy.

Arabica, liberica i robusta – trzy podstawowe rodzaje kawy

Smak kawy zależy od wielu czynników, między innyni: miejsca upraw, stopnia nasłonecznienia, rodzaju gleby, czasu palenia, sposobu parzenia. Jednak najważniejszy jest rodzaj kawy. Wyróżnia się trzy: arabicę, robustę i libericę.

Arabica – najpopularniejsza kawa na całym świecie. Ma raczej łagodny, owocowy lub słodkawy smak i stosunkowo niedużą zawartość kofeiny. Pije się ją przede wszystkim dla przyjemności.

Robusta – bardzo mocna, raczej gorzkawa, o dużej zawartości kofeiny. Po tę kawę sięga się przede wszystkim dla pobudzenia.

Liberica – warto wiedzieć o jej istnieniu, niemniej trudno się doszukać wielu zalet. Zarówno smak, jak i działanie pozostawiają wiele do życzenia. Liberica używana jest głównie do wyrobu kosmetyków, ewentualnie do produkcji kawy rozpuszczalnej.

Różne sposoby przyrządzania kawy

Kawa kawie nierówna i to nie tylko ze względu na gatunek oraz pochodzenie. Liczy się także, a może przede wszystkim, sposób jej parzenia.

Kawa z ekspresu ciśnieniowego – to przede wszystkim espresso, ale w ekspresach przygotowuje się też inne rodzaje kawy. Parzenie pod ciśnieniem wydobywa z kawy głęboki smak i aromat.

Ekspresy można podzielić na automatyczne, kolbowe i na kapsułki. Trudno jednoznacznie wskazać najlepszy, bo każdy ma swoje zalety, W ekspresie automatycznym zmielimy kawę tuż przed parzeniem, kolbowy jest ponoć „jedynym słusznym” do robienia espresso, na kapsułki jest prosty w użyciu i konserwacji.

Kawa z kawiarki – mocna i łatwa w przyrządzeniu. Kawiarka powstała jako tani zamiennik ekspresu – tu też kawę parzy się pod ciśnieniem, aczkolwiek znacznie mniejszym. Kawiarkę wymyślili oczywiście Włosi, pierwotnie była stawiana na gorącym palenisku, dziś można kupić kawiarkę elektryczną. Plusem jest szybkość parzenia i bardzo niska cena urządzenia.

Kawa po turecku – nazwa, która kryje w sobie dwa różne sposoby parzenia. W Polsce przywykliśmy w ten sposób określać zalewajkę, czyli zalane wrzątkiem zmielone ziarna kawowca. Jeśli chodzi o walory takiego napoju, to pozostawiają bardzo wiele do życzenia. Prawdziwa kawa po turecku przyrządzana jest w specjalnym naczyniu zwanym turką. Gotuje się ją wedle określonego rytuału, pamiętając o chwilowym odstawianiu na bok, gdy pianka z kawy podchodzi wysoko do krawędzi naczynia.

Kawa z ekspresu przelewowego – niezbyt mocna, mało aromatyczna. Ten sposób parzenia nie wydobędzie z ziaren kwintesencji kawy, a za największą zaletę urządzenia trzeba uznać możliwość utrzymania stałej temperatury napoju.

Dlaczego warto pić kawę?

Jako absolutny smakosz i kawoman, chciałbym odpowiedzieć w prosty sposób – “bo tak!” ale postaram się nieco rozwinąć myśl 😉

Dla smaku i pobudzenia – to dwa podstawowe powody, dla których sięgamy po małą czarną. Jednak zalet picia kawy jest zdecydowanie więcej:

– redukuje stres i obniża ryzyko depresji,

– zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę i chorobę Parkinsona,

– jest naturalnym spalaczem tłuszczu, sprzyja utracie nadmiarowych kilogramów,

– poprawia krążenie krwi, a dzięki temu dotlenienie całego organizmu,

– zawiera przeciwutleniacze, które między innymi obniżają ryzyko występowania niektórych nowotworów,

– poprawia koloryt skóry,

– dodaje energii, pobudza i zwiększa wytrzymałość,

– poprawia pamięć, koncentrację, logiczne myślenie,

– zwiększa potencję i zwiększa apetyt na seks.

Negatywne skutki picia kawy

Co za dużo, to niezdrowo. Tak można w skrócie określić negatywne skutki picia kawy. Najczęściej są one powiązane z przedawkowaniem kofeiny, ale warto pamiętać też, że kawa jest specyfikiem silnie uzależniającym, a jej działanie z czasem słabnie i potrzeba coraz więcej filiżanek małej czarnej, by poczuć oczekiwane efekty. Ponadto stomatolodzy ostrzegają, że regularne picie kawy odbiera zębom biel.

Dlaczego jeszcze nie powinno się pić kawy?

– nadmiar kofeiny w organizmie może powodować bezsenność lub problemy z zasypianiem,

– kofeina działa moczopędnie, co może prowadzić do odwodnienia organizmu,

– picie nadmiernych ilości kawy w ciągu powoduje nerwowość i rozdrażnienie, które trudno racjonalnie wytłumaczyć,

– kawa powoduje wydzielanie większej ilości kwasu solnego, co może być zabójcze dla osób borykających się z chorobami układu pokarmowego, w szczególności kamicą i wrzodami,

– kawa podnosi ciśnienie tętnicze krwi, nie powinny po nią sięgać osoby chore na nadciśnienie,

– przedawkowanie kofeiny może prowadzić do zawrotów głowy.

Jak serwować kawę?

Kawę można podawać na wiele sposobów. Do najpopularniejszych dań kawowych zalicza się:

Espresso

Czyli mocna mała czarna, wbrew temu co czasem się myśli, nie daje ona największego kopa energetycznego, gdyż niektóre ekspresy do kawy niewystarczająco długo nagrzewają zmielone ziarna. Konsekwencją jest nieuwolniony potencjał kofeiny. Wciąż jednak to szybki sposób na przyswojenie sporej dawki energii

Ristretto

Jeszcze mocniejsza mała czarna, której proces parzenia nieco różni się od tradycyjnego espresso poprzez wydłużenie dozowania wody ale z o wiele mniejszym ciśnieniem. Efektem jest większa dawka kofeiny uwolniona w procesie parzenia

Cafe Crema

Nieco odmienione espresso. Potocznie można by to nazwać po prostu czarną kawą. Cafe Crema zazwyczaj jest robiona z espresso i dopiero w drugiej kolejności dolewana jest gorąca woda. Czasem espresso delikatnie się spienia przed dodaniem do niego wody. Cafe crema ma bardziej wyraźny i mocny smak. Często można również spotkać ją w wersji delikatnie spienionej

Latte

Niektórzy nazywają również “flat white” – tradycyjna “americana” z mlekiem.

Cappuccino

Czyli espresso (zazwyczaj) serwowane ze spienionym ciepłym mlekiem,

Lungo

Po prostu duża kawa, pita w kubku, w Polsce zwana też americaną

Fredo

Kawa na zimno, wystudzona lub z kostkami lodu,

Frappe

Kawa robiona w Grecji, wystudzone espresso należy spienić i podać z kostkami lodu.

Mniej spotykane warianty kawy

Dla tych co lubią diabełki w napojach gorących śpieszę z informacją, że kawę podaje się również z dodatkiem whisky i/lub bitą śmietaną – uzyskujemy w ten sposób Irish Whisky

Kawa po wiedeńsku natomiast jest podawana z samą bitą śmietaną lub ze słodkimi ulepszeniami (syrop czekoladowy świetnie tu się wpasuje)

Na porannego kaca można wypić kawę z sokiem z cytryny (lub plastrem cytryny). A jak już jesteśmy przy wersji nieco kwaśnej, to w niektórych restauracjach, szczególnie latem, można spotkać kawę (espresso) z toniciem podawaną z dużą ilością kostek lodu

Na koniec warto wspomnieć, że kawa jest również bazą wielu deserów (tiramisu) i ciast, a także stanowi cenny dodatek do niektórych dań (kawa dobrze dogaduje się z czerwonym mięsem)

Czym jeszcze można przyprawić kawę?

Jest wiele sposobów na poprawienie smaku kawy. Najpopularniejsze to dodanie mleka lub śmietanki i posłodzenie. Warto jednak spróbować pójść krok dalej i przyprawić kawę goździkami, imbirem, cynamonem lub kardamonem. Opcjonalnie można dodać do kawy suszone skórki cytrusów, syropy smakowe lub odrobinę ulubionego alkoholu.

NAJNOWSZE WPISY
REKLAMA , BO ŻYĆ Z CZEGOŚ TRZEBA
KONIEC REKLAMY ;-)
WSPIERAMY CZTERY ŁAPY

Ośrodek Jelonki niesie pomoc zwierzętom dzikim, chorym i po wypadkach. Przeczytaj więcej o Ośrodku Okresowej Rehabilitacji Zwierząt Jelonki TUTAJ

Spodobał się artykuł? No to szybciutko sharuj!:

Facebook
Pinterest
Skype
WhatsApp
Email
Michał
Autor bloga i maruda hotelowa. Jeśli masz jakieś sugestie jak rozwinąć bloga lub chciał(a) byś zaproponować artykuł - pisz śmiało, na pewno się odezwę ;-) kontakt [at] trochetutrochetam.pl